Een depressie, iedereen kan het krijgen. Somber, angstig, rusteloos: het is een zware dobber voor degene die erin terechtkomt. Maar ook voor de partner is het een ingrijpende gebeurtenis, vaak met gevolgen op allerlei levensgebieden: werk, gezin, hobby, huishouden. Hoe ga je om met de depressie van je partner?  En wat betekent de situatie voor jullie relatie? Zes tips voor mensen met een partner die een depressie heeft.

Tip 1 Bied kalmte in het contact

Wie een depressie doormaakt, ervaart een voortdurende innerlijke onrust. Die onrust is niet altijd aan de buitenkant zichtbaar, maar wordt van binnen sterk gevoeld. Bovendien hebben met name mensen met ernstiger depressies vaak ook problemen met nadenken, concentreren en het verwerken van informatie. Heeft jouw partner hier last van? Je kunt hem of haar (ik kies in deze blog voor ‘haar’) helpen door kalm te blijven in het contact. Spreek met een rustige stem, eventueel wat langzamer dan je gewend bent en vermijd zware of ingewikkelde gespreksonderwerpen. Het kan voor je partner prettig zijn om expliciet te horen dat je er voor haar bent en dat het in de toekomst weer beter met haar zal gaan. De meeste mensen die een depressie doormaken, hebben moeite om zichzelf gerust te stellen dat het wel weer goed komt. Hulp van anderen daarbij kan je partner op zo’n moment goed gebruiken.

Tip 2 Help mee om dagritme aan te houden

Bij een depressie zie je vaak dat het dagritme rommelig wordt. In de ochtend is de stemming meestal het laagst. Daardoor vindt je partner het misschien moeilijk om op te staan en aan de dag te beginnen. Vaak is er een grote behoefte om overdag te slapen, en is het inslapen ’s avonds een probleem. Sommige mensen met depressies hebben ook doorwaakte nachten. We weten dat een stabiel dagritme een belangrijke factor is in herstel van een depressie. Dat betekent: op tijd opstaan, overdag niet slapen en ’s avonds op tijd naar bed. Helaas heeft iemand die een depressie doormaakt vaak moeite met het nemen van besluiten en initiatieven. Je kunt je partner steunen door haar te helpen om zoveel mogelijk een normaal dagritme aan te houden. Dat betekent globaal: ’s nachts slapen en overdag wakker zijn. Het zal nooit helemaal lukken natuurlijk, maar alle beetjes helpen.

Tip 3 Vergeet niet te (laten) eten

Net als het dagritme kan ook het eetritme aangedaan zijn bij een depressie. De eetlust is vaak verminderd, waardoor je partner maaltijden kan gaan overslaan, of ongezondere keuzes gaat maken. Ook een hele grote eetlust komt wel voor, waarbij vet, zout of juist zoet eten moeilijk te weerstaan is. Voor een sneller herstel is het helpend om te kiezen voor gezonde voeding en te eten op vaste tijden. Ook voor het eetritme geldt dat besluiteloosheid en een gebrek aan initiatief het voor jouw partner moeilijk maakt om zichzelf te helpen. Kijk of je haar kunt steunen bij het aanhouden van een vast eetpatroon. Voor de meeste mensen bestaat dat uit drie maaltijden per dag en drie tussendoortjes. Trouwens: ook voor jezelf is goed eten een belangrijke factor, zeker in deze hectische tijd. Als mantelzorger heb je meer dan ooit een gezonde dosis ‘brandstof’ nodig.

Tip 4 Dingen doen op de dag

De depressie maakt het voor je partner waarschijnlijk lastig om te bepalen hoe zij de dag doorbrengt. Plannen maken, activiteiten bedenken, contacten onderhouden, dat zijn allemaal lastige taken als je brein niet meewerkt. In het algemeen geldt dat actief zijn een goed medicijn is bij een depressie. Denk dan aan een wandelingetje maken, zwemmen of fietsen. Maar ook activiteiten met je handen, zoals tekenen of knutselen, kunnen depressieve klachten verminderen. Wellicht kun je je partner helpen om hier stappen in te zetten. Kleine stapjes werken het beste. Begin bijvoorbeeld met een blokje om of een kopje koffie ergens in de buurt. Wil je partner niet? Geen nood. Je kunt het een of twee keer voorstellen op een dag, en daarna stop je er weer mee. Als ze niet wil, dan houdt het op voor die dag en dan probeer je het de dag daarna opnieuw.

Tip 5 Omgaan met gedachten aan de dood

Het kan zijn dat je partner het leven niet meer ziet zitten. Mensen met een depressie denken geregeld na over de dood, en soms ook over manieren om uit het leven te stappen. Voor de omgeving is dit een afschuwelijke gedachte, onverdraaglijk zelfs. Het is dan ook begrijpelijk als je er liever niet over wilt praten, of als je probeert om je partner op andere gedachten te brengen. Toch zal je partner ermee geholpen zijn als jullie de gedachten aan zelfmoord bespreken. Je kunt proberen om geen oordeel te geven, maar alleen naar haar verhaal te luisteren. Je kunt vragen welke gedachtes er bij jouw partner leven. Wat maakt dat zij aan zelfdoding denkt. En wat jij kunt doen om haar te helpen om met deze gedachtes om te gaan. En natuurlijk kun je vertellen wat het met jou doet om haar verhaal te horen. Zo kun je elkaar steunen ook als je partner zich wanhopig voelt. Deel ook jouw zorgen met familie, huisarts en GGZ. Zij kunnen met je meedenken en jou steunen. Je hoeft het niet alleen te doen.

Tip 6 Zorg goed voor jezelf!

Deze tip heeft een uitroepteken nodig. Een partner hebben die in een depressie zit, is niet niks. Zo’n gebeurtenis betekent een verandering in jullie relatie: je herkent je maatje haast niet meer terug en zelf ben je van partner ineens mantelzorger geworden. Dit kost ook jou veel energie. Besteed dan ook dagelijks bewuste aandacht aan jezelf, het is belangrijk dat jij overeind blijft. Een goed slaap- en eetritme is ook voor jou iets om alert op te zijn. En probeer, als het even kan, om tijd voor jezelf vrij te maken. Tijd om op te laden, zodat je vervolgens de zorg voor je partner weer aan kan. Reserveer een paar uur om te sporten, om met je hobby bezig te zijn of om af te spreken met een vriend of vriendin. Misschien is er iemand die een ochtend of avond met je partner samen kan zijn? Dan ben jij even off duty. Want het zal heus weer beter gaan met je partner in de toekomst. Maar zeker nu is het belangrijk dat jij als mantelzorger goed in je vel blijft zitten. Veel sterkte!